Sosyal Körlük
Sosyal körlük, bir bireyin sosyal ipuçlarını, duygusal ifadeleri ve sosyal bağlamları tanıma veya anlama yetisinde eksiklik yaşadığı bir durumdur. Bu, kişinin sosyal etkileşimlerde zorluk çekmesine ve başkalarının duygusal durumlarını ya da niyetlerini doğru bir şekilde yorumlayamamasına neden olabilir.
Sosyal körlük, genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
- Duygusal İfadeleri Anlamada Zorluk: Yüz ifadelerini, beden dilini ve ses tonundaki duygusal ipuçlarını tanımada veya doğru yorumlamada zorluk çekme.
- Sosyal İpuçlarını Kaçırma: İnsanların sosyal durumlarda verdikleri sözel olmayan sinyalleri fark edememe.
- Empati Eksikliği: Başkalarının duygularını anlama veya onlara uygun şekilde tepki verme yetisinin zayıf olması.
- Sosyal Normlara Uymakta Zorluk: Sosyal kuralları ve beklentileri anlamada veya bunlara uymada zorluk yaşama.
Sosyal körlük, çeşitli nörolojik ve psikiyatrik durumlarla ilişkilendirilebilir:
- Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB): Sosyal körlük, otizm spektrumundaki bireylerde yaygın olarak görülen bir özelliktir. Bu bireyler, sosyal etkileşimlerde zorluk yaşayabilir ve sosyal ipuçlarını tanıma ve yorumlama konusunda sıkıntılar çekebilir.
- Şizofreni: Sosyal işlev bozuklukları, şizofreni hastalarında da yaygındır.
- Sosyal Anksiyete Bozukluğu: Sosyal ipuçlarını yanlış yorumlama veya aşırı hassasiyet, sosyal anksiyete bozukluğu olan bireylerde sosyal körlüğe katkıda bulunabilir.
Sosyal körlük, kişisel ilişkileri ve günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir, bu nedenle tanı ve uygun tedavi önemlidir. Tedavi seçenekleri arasında sosyal beceri eğitimi, terapi ve bazen farmakolojik müdahaleler yer alabilir. Sosyal beceri eğitimi, bireylerin sosyal ipuçlarını daha iyi tanımalarını ve sosyal etkileşimlerde daha başarılı olmalarını sağlayabilir.
Psişik Körlük
Psikolojik körlük (diğer adıyla “görsel agnozi”), bir kişinin görme yetisi olmasına rağmen, görsel bilgiyi anlamada veya tanımada zorluk yaşadığı bir durumdur. Bu durum, beyin hasarı veya nörolojik bozukluklar sonucu ortaya çıkar. Görsel agnozinin birkaç farklı türü vardır ve bu türler, beyinde hasarın meydana geldiği yere ve hangi görsel bilgilerin etkilediğine bağlı olarak farklılık gösterir.
İki ana türü vardır:
- Apperseptif agnozi: Bu türde kişi, temel şekil ve desenleri tanımlayamaz. Örneğin, bir kişiye bir çizim gösterildiğinde, şeklin genel hatlarını algılamakta zorlanır ve nesneyi tanıyamaz.
- Associative agnozi: Bu türde kişi, nesneleri algılayabilir ve çizebilir, ancak nesnelerin anlamını veya amacını tanıyamaz. Örneğin, bir anahtarın şeklini doğru bir şekilde çizebilir, ancak onun bir anahtar olduğunu ve ne işe yaradığını tanımlayamaz.
Psikolojik körlük genellikle beyindeki oksipital lob (görsel işlemleme merkezi) ve temporal lob (hafıza ve tanıma ile ilgili) arasındaki bağlantılarda meydana gelen hasar sonucu ortaya çıkar. Bu durum, kafa travması, inme, beyin tümörleri veya nörodejeneratif hastalıklar gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
Psikolojik körlük, kişisel ve sosyal hayatı olumsuz etkileyebilir, bu nedenle tanı konulduktan sonra uygun rehabilitasyon ve destek hizmetlerine yönlendirilmek önemlidir.
İlgili Araştırma ve Makaleler
